اکنون «این بار» روی دوش آقای خامنەای است

هنگام اعلام وصول طرح سؤال از احمدی نژاد، تعدادی از مجلسیان استدلال می‌کردند کە این امرمغایر با سخنان چند روز پیش آقای خامنەای است، موضوعی کە از جانب علی لاریجانی رد شد و تلفن‌های حداد عادل ”احتمالاً بە دفتر رهبری” هم عملاً نتوانست این طرح را از دستور مجلس خارج کند و این معنی غیر از تداوم نزاع در رأس نظام جمهوری اسلامی ندارد.؛

هرچند جنگ قدرت یا ” تصمیمات مهم”  در جمهوری اسلامی در پشت درهای بستە جریان می یابد و تنها درمواقع حاد علنی می شوند، اما با توجە بە عدم دست رسی منابع بی طرف بە این تصمیمات و یا بە شدت تعارضات درونی ، تنها می‌توان تخمین زد کە این گروەها بە توافق یا راهی برای کم کردن تنش رسیدە اند یا نە. انچە درهنگام تصویب  در مجلس روی داد گویای این مطلب است کە رئیس جمهور روی خواستەهای خود مصر است و باتوجە بە اینکە نامەی محمود احمدی‌نژاد بە آیت اللە خامنەای برخلاف برادران لاریجانی نامەی تبعیت بی چون و چرا از رهبری نبود، می‌توان استدلال کرد کە تاکنون ایت اللە خامنەای درمهار وی ناموفق بودە است. موافقت یا عدم مخالفت رهبری با طرح سؤال از رئیس جمهور در این موقعیت را می‌توان در همین راستا ارزیابی نمود.؛

اما این بدین معنی نیست کە ایشان در مراحل بعد دست مجلس را برای طی مسیربرخورد با دولت باز بگذارد. سکوت ایشان در این مرحلە را باید طرحی برای کنترل یا حتی تهدید احمدی‌نژاد در این یک ماە آیندە کە  برای جواب گوئی بە سؤال مجلس وقت دارند، تفسیر نمود. رهبر نظام اگاە هستند کە برخورد با رئیس جمهوری کە تصمیمات ایشان وی را بە این مقام رساندە است، موجب طرح سوالات متعددی در میان طیفهای پر قدرت در درون نظام خواهد شد. اگر مجلس احمدی نژاد رابرای جواب  بە سوالات بە مجلس بکشاند احتمالا ایشان مطالب و ناگفتەی خود را بیان کند کە برای نظامی کە حقایق را از مردم دریغ میکند، خوشایند نخواهد بود. حساسیت و ترس از گفتەهای رئیس جمهور چنان بالاست کە کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس امروزسە شنبە برای بررسی تبعات آن تشکیل جلسە داد تا راەههای مدیریت آن را بررسی کند. نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌ خارجی مجلس،  منصور حقیقت پورگفت: ” موضوع طرح سوال از رئیس جمهور با درنظر گرفتن تبعات امنیتی در کمیسیون مطرح شد، تصریح کرد: سوال باید سیر طبیعی و قانونی خود را طی کند و از آنجایی که این سوال اقتصادی است باید پاسخ‌های اقتصادی داشته باشد و با حاشیه همراه نشود”. باتوجە بە اینکە طبق قانون باید مشروح مذاکرات از طریق رادیو پخش شود احتمالا نمایندگان تمهیداتی بیندیشند کە در صورت تلاش احمدی نژاد برای بیان ناگفتەها، پخش مذاکرات قطع شود یا جلسە سوال را غیر علنی برگزار کنند..؛

 تدبیرهای رهبری و اطرافیان، مطلبی نیست کە آقای احمدی نژاد و مجموعەی دولت را از تاکتیک های کە از مدت‌ها پیش  اتخاذ شدە است، منصرف نماید. دولت بە زمین و نوع بازی از مدت ها پیش آگاە بودە و راەهای مقابلە با ان را اندیشیدە است. در واقع تاکتیک بیت رهبری و مجلس مقصر جلوە دادن دولت بە تنهایی در پدید آمدن وضعیت نابسامان اقتصادی است. بدین خاطر است کە دولت ادعا می کند کە اگر مسئولین خواهان شفافیت در حوزە تصمیمات دولت هستند، نهادهای زیر نظر رهبری هم باید بە شفاف سازی بپردازند تا بتوان سهم هر گروە را درعملکرد غلط مشخص نمود موضوعی کە در سخنان اخیر آقای احمدی نژاد در انتقاد از قوەی قضائیە نهفتە بود. اطرافیان رئیس جمهور می‌دانند کە با بررسی عملکرد دولت، ضعف‌های بسیاری رو خواهند شد و تمام ضعف‌ها و عملکردهای نظام در همین اعمال دولت خلاصە  و دولت مسبب تمام بحران های این چند سالە معرفی خواهد شد، عملی کە دولت بە آسانی تسلیم آن نخواهد شد. احمدی نژاد بە صورت ضمنی می گوید، یا بە همە تصمیمات و عملکردهای فاجعە بار پرداختە شود یا بە هیچ کدام.؛

البتە دولت نەتنها خواهان مسکوت ماندن طرح اتهامات علیە خود است بلکە نظام جمهوری اسلامی را مدیون عملکرد خود در حذف اصلاح طلبان و شکست سبزها در سالهای گذشتە می‌داند و بیش ازدیگران خود را محق مشارکت در قدرت می پندارد و بە آسانی حاضر بە  دست کشیدن از قدرت نیست و خواهان ادامە بقای خود بە شکلی دیگر در دولت آیندە است .؛

این تنش‌ها و اختلافات در ماەهای آیندە بە کجا ختم می شود بە عوامل زیر بستگی دارد.                                                                                                                                                                                                   ٠ آمادگی مجموعەی دولت بە اطاعت ازرئیس جمهوراز فرمانداریها گرفتە تا وزرا درمقابلە با تهاجمات رهبری. بە عبارت دیگر ، آیا مجموعە دولت برای روبرو شدن با موقعیت های تحت فشارسازماندهی شدەاست؟                                      کمتررئیس دولتی بعد از انقلاب بە اندازە رئیس جمهور کنونی بە انسجام دولت در اطاعت از دستورات رئیس جمهور اهتمام ورزیدە است. تعویض و حتی اخراج مقاماتی کە بە نوعی با دولت هماهنگی نداشتەاند در طول ٧ سال گذشتە از استاندارگرفتە تا وزرا، بی وقفە ادامە داشتە است و گاهی مانند اخراج حیدر مصلحی دلیل تنش گشتە و زمانی مانند برکناری متکی بهت وحیرت آفریدە است. می توان نتیجە گرفت کە این دولت  منسجم و از رئیس جمهور حرف شنویی دارد و درزمان ضروری واکنش نشان خواهد داد.                                                                                                                                                                                                   ٠ داشتەهای احمدی نژاد ازپروندەهای فوق سری نظام و امکان نشر آنها در زمان دلخواە.                                                                                                                                                                                                                                                  بعد ازاخراج حیدر مصلحی بە وسیلەی رئیس جمهور از وزارت اطلاعات و سرپرستی این وزارتخانە بە وسیلەی احمدی نژاد، خبرهای در مورد مطالعە و کپی برداری از پروندەهای حساس بە وسیلەی رئیس جمهور بە بیرون درز نمود و گویا همین موضوع دلیل اصلی ابقای مصلحی بە وسیلەی خامنەای دروزارت اطلاعات گشت. البتە نباید فراموش نمود کە احمدی نژاد بە عنوان رئیس جمهور بە پروندەهای بسیار حساسی مانند پروندەی هستەای، هزینەهای  دفتر رهبری و پولهای کە بدستور رهبری بە گروەهای تندرو در جهان اختصاص می یابد، دسترسی دارد کە افشای هر کدام از انها دیوارحفاظتی  جمهوری اسلامی را ترک خواهد داد و در داخل و در خارج کشوردشمنیهای جدیدی را برای نظام خواهد آفرید، و این امری نیست کە آیت اللە خامنەای از ان  نا آگاە باشد. پناهندگی فیلمبردار همراە هیئت ١٦٠ نفرە رئیس جمهور در نیویورک حسین گلخندان، میتواند بە این گمان دامن بزند کە پروندەهای حساسی را بە مکان مورد نظر رئیس جمهور منتقل نمودە است کە درصورت صلاح دید رئیس جمهوری، قابل انتشار خواهند شد.                                                                                                             ٠ نوع کنش یا واکنش طیف اصلاح طلب، سبزها و نزدیکان آیت اللە رفسنجانی بە این منازعات، یکی ازمهمترین عوامل تردید آیت اللە خامنەای در برخورد با دولت بخاطر عدم تمکین بە رهنمودهای ایشان است. او بە عواقب کنار گذاشتە شدن هاشمی رفسنجانی و زندانی کردن اصلاح طلبان آگاە است. گرچە هاشمی هرگز میانە خوبی با محمود احمدی نژاد نداشتە است اما شکی نیست کە آقای خامنەای نگران بهرەبرداری وی از وضعیت موجود است. برای کنترل گامهای هاشمی رفسنجانی در بحران برخورد با دولت، دو فرزند وی بە گروگان گرفتە شدەاند، هرچند بنظر نمی رسد این موانع هاشمی را در مواقعیتها و فرصت های مناسب منفعل کند، اما باید پذیرفت کە خامنەای بشدت راەهای تاثیرگذاری رفسنجانی را مسدود نمودە است.                                                                                                                                                                                                              تشدید بازداشت اصلاح طلبان همزمان با اعلام آمادگی محمدرضا عارف معاون اول آقای خاتمی  برای کاندیداتوری ریاست جمهوری در خردادماە، نشانەی بازی دوگانەای است کە حاکمیت با اصلاح طلبان در این موقعیت انجام میدهد. حاکمیت از طرفی نگران تجدید حیات و سازماندهی دوبارە اصلاح طلبان است و از طرف دیگر برای تشویق آنها بە عدم حمایت از دولت، بە انها وعدە داشتن کاندید ریاست جمهوری میدهد. اصلاح طلبان تا کنون بە ظاهر نشان دادەاند کە در این موضوع بە صورتی ورود پیدا نخواهند کرد کە بە رهبری آقای خامنەای لطمەای وارد شود. اما قطعا آنها بە این امر واقفند کە مسبب بحرانهای کنونی تصمیمات غلط آقای خامنەای است و دولت محمود احمدی نژاد هم معلولی از این تصمیمات اشتباە بودە است موضوعی کە در نامەی اخیر مصطفی تاجزادە بە خامنەایاز زندان هویدا است. هرچند مشکل اساسی آنها برای اتخاذ تصمیم مشترک و بهرە برداری از موقعیت کنونی، پراکندگی وعدم وجود نیروهای سازماندهی شدە است بە صورتی کە آنها اکنون دراین مقطع نظارە گری بیش نیستند، هرچند تعدادی از نزدیکان اصلاح طلب نسبت بە سخنان احمدی نژاد واکنش مثبت نشان دادند.؛

از مسائل مطرح شدە می توان نتیجە گرفت کە تصمیم نهایی دولت بر عدم تسلیم و مقاومت در برابر فشارهاست و ارادەی  آقای خامنەای بر پاکسازی نظام از دولتیان کنونی و حتی شکستن کاسە کوزەهای این دورە روی سر محمود احمدی نژاد است.  نتایج این نزاع و بگو مگوها چە خواهد بود یا این تنشها منجر بە چە تغییراتی درعمق قدرت سیاسی خواهند شد، قابل بحث است اما مشخص است کە این اولین بار است کە ولایت فقیە از درون  نظام نشانە گرفتە شدە است و مجموعە دولت در حد توان برای موفقیت در این زمینە سازمان دادە شدە است، هرچند احتمال موفقیت دولتیان زیاد نیست اما سنگینی این بار اکنون روی شانەهای شخص آقای خامنەای است و حمل آن بە مقصد بە سادگی محتمل نیست. تشدید این وقایع و بزرگتر گشتن این شکاف زایندەی وضعیتی خواهند بود کە می تواند بهار دمکراسی خواهان ایران نام بگیرد، اگرمنتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی بتوانند از این فرصتها بدرستی استفادە کنند.؛

معروف عثمانی اوپسالا
٢٠١٢/١١/٠٧